Chcesz poszerzyć swoją wiedzę z zakresu branżowych pojęć, ale brakuje Ci materiałów szkoleniowych?
Na waszą prośbę rozszerzyliśmy słownik pojęć o nowe pozycje! Zapoznaj się z poniższymi przykładami, a później przejdź do całego słownika, aby uzupełnić swoją wiedzę o wszystkie pozycje.
Izolacja termiczna – warstwa materiału budowlanego stosowana w celu zapewnienia komfortu cieplnego w budynkach oraz zapobiegania stratom energii. Ociepleniu poddawane są elementy konstrukcyjne budynku, jak również instalacje (rury ciepłej wody, grzewcze).
Izolacja fundamentów – fundamenty wymagają izolacji termicznej, aby zabezpieczyć ciepło wytworzone do ogrzania domu przed uciekaniem do wychłodzonego gruntu. Izolacji wymagają zarówno fundamenty tradycyjne, jak i nowoczesne.
Podbijanie fundamentów – to wzmacnianie fundamentów mające na celu zwiększenie nośności konstrukcji. Podbijanie fundamentów wykonuje się, jeśli ich nośność uległa pogorszeniu na skutek np. eksploatacji budynku, nieprawidłowego wykonania fundamentów, podmywania przez wodę, pęknięcia fundamentów, nadbudowy/pogłębiania lub innej przebudowy budynku, powodzi, awarii sieci wodno-kanalizacyjnej.
Współczynnik przenikania ciepła – wartość liczbowa określająca straty ciepła przenikającego przez elementy konstrukcji budowlanych (ściany, stropy, okna itp.). Współczynnik oznaczany jest symbolem „U” i obliczany na podstawie grubości elementu, rodzaju użytych materiałów konstrukcyjnych oraz ich oporu cieplnego/izolacyjności.
Rodzaje izolacji termicznej – to głównie 2 rodzaje materiałów: odmiany polistyrenu oraz wełna mineralna. Polistyren to materiał sztywny o małej nasiąkliwości, stosowany
w izolacji muru i betonu.
Działka budowlana – działka gruntu zabudowana lub przeznaczona pod zabudowę, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie
w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce.
Naprężenie – w mechanice ośrodków ciągłych jest wielkością fizyczną wyrażającą siły wewnętrzne, jakie sąsiednie cząstki materiału ciągłego wywierają na siebie. Naprężenie reprezentuje równocześnie dwa kierunki: kierunek działania siły oraz kierunek orientacji powierzchni – nie jest więc ani skalarem, ani wektorem, lecz tensorem drugiego rzędu. W niektórych sytuacjach (np. jednoosiowy stan naprężenia) operować można jedynie na jednej bądź dwóch składowych tensora naprężenia. Składowe te można wówczas traktować w uproszczeniu jako wielkości skalarne, a ich ‘sumę geometryczną’ jako wielkość wektorową. Naprężenie stanowi jedno z najważniejszych pojęć inżynierskich. Wyznaczanie naprężeń w poszczególnych punktach konstrukcji jest przeprowadzane w trakcie jej projektowania, gdyż naprężenia decydują o bezpieczeństwie użytkowania konstrukcji.
Moduł Younga – Moduł Younga (E) – inaczej moduł odkształcalności liniowej albo moduł (współczynnik) sprężystości podłużnej (w układzie jednostek SI) – wielkość określająca sprężystość materiału przy rozciąganiu i ściskaniu. Wyraża ona, charakterystyczną dla danego materiału, zależność względnego odkształcenia liniowego ε materiału od naprężenia σ, jakie w nim występuje – w zakresie odkształceń sprężystych.
![\"\"](\"https://gstarcad.pl/wp-content/uploads/2022/06/1.jpg.png\")
Jednostką modułu Younga jest paskal, czyli N/m². Moduł Younga jest hipotetycznym naprężeniem, które wystąpiłoby przy dwukrotnym wydłużeniu próbki materiału, przy założeniu, że jej przekrój nie ulegnie zmianie (założenie to spełnione jest dla hipotetycznego materiału o współczynniku Poissona υ = 0).
Wielkość została nazwana na cześć angielskiego naukowca i lekarza Thomasa Younga.
W przypadku materiału izotropowego moduł Younga powiązany jest z innymi stałymi materiałowymi:
gdzie:
G – moduł Kirchhoffa,
υ – liczba Poissona,
B – moduł Helmholtza,
λ i μ – stałe Lamégo.
Interferencja – zjawisko powstawania nowego, przestrzennego rozkładu amplitudy fali (wzmocnienia i wygaszenia) w wyniku nakładania się (superpozycji) dwóch lub więcej fal. Warunkiem trwałej interferencji fal jest ich spójność, czyli korelacja faz i równość częstotliwości.
Wytężenie – Wytężenie materiału – stan materiału elementu obciążonego siłami zewnętrznymi i wewnętrznymi, w którym istnieje niebezpieczeństwo osiągnięcia granicy plastyczności materiału, stanu krytycznego lub utraty spójności materiału.
Wytężenie materiału określa się poprzez opisanie złożonego stanu naprężenia pewną skalarną miarą. Miara ta przybiera postać naprężenia zredukowanego (zastępczego, umownego) i jest obliczana na podstawie przyjętej hipotezy wytężeniowej. Naprężenie zredukowane jest więc wielkością umowną, która może przybierać różne wartości zależne od aktualnie zastosowanej hipotezy. Tak otrzymana wartość naprężenia zredukowanego może być użyta do oceny wytrzymałości poprzez porównanie jej z własnościami wytrzymałościowymi materiału, na przykład wytrzymałością na rozciąganie.
Współczynnik bezpieczeństwa jest zależny od wielu czynników takich jak: materiał projektowanego detalu, jego rodzaj, stopień złożoności, wymagana minimalna niezawodność itp. Zawiera on się w przedziale x = 1 , 1 − 20 , 0 , a najczęściej x = 2 , 5 − 4 , 0. Dla typowych zastosowań przyjmuje się: lotnictwo – 1,5, liny i łańcuchy – 4,0.
Współczynnik Poissona – Współczynnik (liczba) Poissona ( ν ) – stosunek odkształcenia poprzecznego do odkształcenia podłużnego przy jednoosiowym stanie naprężenia.
Jednoosiowy stan naprężenia to stan reprezentowany tylko przez jedno niezerowe naprężenie główne.
Współczynnik Poissona jest wyrażony bezjednostkowo – znaczy to, że jest wielkością bezwymiarową, nie określa sprężystości materiału, a jedynie sposób, w jaki się on odkształca.
Jeżeli w przypadku materiału izotropowego w rozpatrywanym punkcie ciała wyróżnimy kierunek m i jeżeli w tym punkcie jedynie naprężenie σ m ≠ 0 (zaś pozostałe składowe naprężenia są równe zero), to współczynnik Poissona:
gdzie:
ε – odkształcenie,
n – dowolny kierunek prostopadły do m .
Moduł Kirchhoffa – Moduł Kirchhoffa (G) (inaczej moduł odkształcalności postaciowej albo moduł sprężystości poprzecznej) – współczynnik uzależniający odkształcenie postaciowe materiału od naprężenia, jakie w nim występuje. Jednostką modułu Kirchhoffa jest paskal (Pa). Jest to wielkość określająca sprężystość materiału.
Moduł Kirchhoffa dla materiałów izotropowych bezpośrednio zależy od modułu Younga i liczby Poissona:
gdzie:
υ – liczba Poissona,
E – moduł Younga.
Wyboczenie -Wyboczenie w wytrzymałości materiałów – jest najprostszym przykładem zjawiska gwałtownego przejścia od jednej postaci deformacji – osiowego ściskania pręta, do jakościowo innej postaci deformacji – ściskania mimośrodowego, któremu towarzyszy zginanie pręta. Zjawisko to powoduje gwałtowną i szybko narastającą redystrybucję sił wewnętrznych, przez co jest niebezpieczne dla konstrukcji. Zjawisko wyboczenia jest szczególnym przypadkiem szerszej grupy zjawisk określanych jako utrata stateczności konstrukcji.
W pręcie ściskanym idealnie osiowo i centrycznie, istnieje dokładnie jeden stan deformacji w którym jest zachowana równowaga statyczna. Jeśli jednak uwzględni się wpływ ugięcia na zmianę rozkładu sił wewnętrznych (efekty drugiego rzędu), to możliwe jest drugie rozwiązanie. Istnieje ono jednak tylko wtedy, kiedy siła ściskająca osiąga pewną wartość krytyczną. Ten właśnie stan krytyczny nazywany jest stanem bifurkacji (rozdwojenia) stanów równowagi, gdyż przy dalej rosnącym obciążeniu konstrukcja może albo zachować pierwotną postać (osiowe ściskanie) albo przejść do nowego jakościowo stanu ściskania ze zginaniem (ściskanie mimośrodowe).
W nieidealnych warunkach rzeczywistych pręty zawsze mają pewne niedokładności wykonania, a siły mogą działać ukośnie lub obciążać pręty mimośrodowo. W takiej sytuacji stan giętny istnieje praktycznie od samego początku deformacji, jednak jego skutek jest niewielki aż do momentu, gdy wartości sił stają się zbliżone do krytycznych.
Zjawisko wyboczenia jest na tyle złożone, że zazwyczaj ograniczamy się do określenia siły krytycznej, przy której mogą istnieć dwa pobliskie stany deformacji: osiowy i giętny. Badanie stanów pokrytycznych (nadkrytycznych) wymaga dokładniejszej analizy zjawiska.
Dla prętów smukłych – których długość jest znaczna w porównaniu z rozmiarami przekrojów poprzecznych – utrata stateczności odbywa się w sprężystym zakresie pracy materiału.
Dla prętów krępych – których długość jest niewielka w stosunku do wymiarów przekroju – siła krytyczna wywołuje naprężenia bliskie granicy plastyczności, więc sąsiednia postać giętna musi być rozpatrywana w zakresie niesprężystym. Wyboczenie jest niesprężyste.
Analizy stanu przed krytycznego nie określają jakie będą naprężenia i ugięcia po wyboczeniu, czyli tzw. zachowanie po krytyczne. Z reguły naprężenia po wyboczeniu rosną na tyle, że powodują pojawienie się stref plastycznych lub stref zniszczenia, bez względu na to czy samo wyboczenie miało miejsce jeszcze w zakresie sprężystym.
Stateczność – Stateczność jest taką właściwością układu mechanicznego, która polega na tym, że układ ten samodzielnie powraca do stanu równowagi statycznej w przypadku, gdy został on z tego stanu wytrącony. Powrotowi temu zazwyczaj towarzyszą zanikające oscylacje wokół położenia równowagi statycznej.
Jeśli układ po wytrąceniu go ze stanu równowagi statycznej w dalszym ciągu się od niego oddala – nazywany jest niestatecznym.
Miarą stateczności układu może być:
- czas zanikania zakłócenia stanu równowagi statycznej,
- liczba wykonanych oscylacji w trakcie tego zanikania.
Często stosowaną miarą niestateczności jest czas podwojenia wielkości zakłócenia stanu równowagi.
Stateczność układu jest określeniem merytorycznie tożsamym ze stabilnością układu automatycznej regulacji. Używane jest powszechnie w takich dziedzinach jak np. lotnictwo (mechanika lotu), wytrzymałość materiałów (wyboczenie, zwichrzenie).